ΠΛΟΥΤΟΣ του Αριστοφάνη

Θέατρο Βράχων (2011)

από την ομάδα VICE VERSA

Ο Χρεμύλος, ένας τίμιος αλλά φτωχός πολίτης, έχει επισκευτεί μαζί με το δούλο του Καρίωνα το μαντείο των Δελφών, όπου ρώτησε ποια ηθική στάση πρέπει να κρατήσει ο γιος του στη ζωή. Αντί για άλλη απάντηση, ο Απόλλων χρησμοδότησε στον Χρεμύλο να πάρει στο σπίτι του τον πρώτο άνθρωπο που θα συναντήσει βγαίνοντας από το ιερό. Αυτός ήταν ένας τυφλός, που ύστερα από πίεση τυς αποκαλύπτει οτι είναι ο Πλούτος, κι όταν ο Δίας τον τύφλωσε, για να μην μπορεί να ξεχωρίζει τους καλούς και τους κακούς όταν προσφέρεται στους ανθρώπους.

Έχοντας την υποστήριξη του χορού, ο οποίος αποτελείται από ανθρώπους που δουλεύουν σκληρά κι όμως είναι φτωχοί, ο Χρεμύλος μαζί με το φίλο του Βλεψίδημο αποφασίζουν να γιατρέψουν τον Πλούτο από την τύφλωσή του και να επαναφέρουν τη δικαιοσύνη στον κόσμο. Τότε εμφανίζεται η Πενία, τόσο μισητή και τόσο οιεκεία συγχρόνως, για να υπερασπιστεί με σθένος τα ηθικά οφέλη του να είναι κανείς φτωχός. Όμως ούτε ο Χρεμύλος ούτε οι υπόλοιποι θέλουν να την ακούσουν και η Πενία αποχωρεί νικημένη.

Ο Πλούτος θεραπεύεται από τον Ασκληπιό, το σπίτι του Χρεμύλου πλημμυρίζει από αγαθά, αλλά αυτό δεν σημαίνει οτι λύθηκαν τα προβλήματα των ανθρώπων. Άλλοι, όπως ο Δίκαιος, είναι ευτυχισμένοι και ευχαριστούν τον Πλούτο, ενώ άλλοι, όπως ο Συκοφάντης, θρηνούν για τη φτώχεια τους. Η φιλήδονη γριά χάνει το νεαρό εραστή της, ο οποίος πλούτισε και δεν έχει πια ανάγκη τα δικά της δώρα. Ο Ερμής εκτοξεύει απειλές οτι οι θεοί θα εκδικηθούν το σπιτικό του Χρεμύλου, γιατί κανένας πια δε νοιάζεται να τους προσφέρει θυσίες, αλλά πεθαμένος της πείνας αναγκαζεται να πρακαέσει να του δώσουν δουλειά. Τα πάνω έχουν έρθει κάτω, ο Πλούτος είναι πια ισότιμος με ον Δία, ο Χρεμύλος προτείνει να τον εγκαταστήσουν πάνω στην Ακρόπολη, και η λιτανεία ξεκινάει αμέσως.

Ο πόθος του ανθρώπου να απαλλαγεί από την πείνα είναι παλιός όσο και η ανθρωπότητα. Αλλά κάτι τέτοιο μπορεί να εγγυηθεί τη σωτηρία του ανθρώπου; Ο Αριστοφάνης έχει πολλές αμφιβολίες γι’ αυτό το 388 π.Χ. που γράφει το έργο, κι εμείς, οι θεατές της παράστασης στην Ελλάδα του 2011, έχουμε πολλά να σκεφτούμε για τον τρόπο που τίθεται σήμερα το πρόβλημα.

Συντελεστές

Μετάφραση: Γιώργη Γιατρομανωλάκη
Σκηνοθεσία: Αγγελική Γκιργκινούδη
Μουσική: Γιώργος Ανδρέου
Σκηνικά-Κοστούμια: Μαρία Χανιωτάκη, Αιμιλία Κακουριώτη
Επιμέλεια Κίνησης: Κωνσταντίνος Τσακιρέλης
Σχεδιασμός Φωτισμών: Σάκης Μπιρμπίλης
Σύμβουλοι: Νατάσα Ζούκα, Νίκος Ζορμπάς, Κοραλία Σωτηριάδου

ΔΙΑΝΟΜΗ

Πλούτος: Γιάννης Ποιμενίδης
Καρίων: Μπάμπι MC
Χρεμύλος: Βασίλης Παγανόπουλος
Βλεψίδημος: Γιάννης Νιάρρος
Πενία: Αθηνά Τζάνι
Γυναίκα: Έλλη Μιχελάκη
Δίκαιος: Κυριακή Καζελίδου, Ευγένιος Μπούτσιν
Συκοφάντης: Ευαγγελία Αραχωβίτη, Μπάρτεκ Μποράσιεβιτς
Γριά: Αντώνης Βασιλάκης, Γιάννης Νιάρρος
Νέος: Ρεζά Αχμάντι
Ερμής: Αμαλία Αρσένη
Ιερέας: Μιχάλης Αφολαγιάν, Ντίνος Ψυχογιός
Χορός αγροτών: Ευαγγελία Αραχωβίτη, Αμαλία Αρσένη, Ρεζά Αχμάντι, Αντώνης Βασιλάκης, Λαξμί Γκαμάγκε, Κυριακή Καζελίδου, Ρωμάννα Λόμπατς, Άνια Λουκά, Έλλη Μιχελάκη, Μπάρτεκ Μποράσιεβιτς, Ευγένιος Μπούτσιν, Ρίνο Τζάνι, Ντίνος Ψυχογιός
Παιδί: Χριστίνα Ζορμπά

Στο πιάνο η Ευαγγελία Αραχωβίτη
Μουσική διδασκαλία: Βαλέριος Ορέσκιν, Ηλίας Πιερράκος, Ευαγγελία Αραχωβίτη
Βοηθοί Σκηνοθέτη: Άνια Λουκά, Αλέξανδρος Μπαλαμάτσης, Ελίζα Συναδινού
Βοηθός σκηνογράφου-ενδυματολόγου: Αμαλία Θεοδωροπούλου
Graffiti: A.A., Μιχαήλ-Σωκράτης Καφούσιας
Κατασκευή κοστουμιών: Σβετλάνα Τιτόβα και Μαργαρίτα Σακομάνι, Σοφία Πιτούλη
Κατασκευή σκηνικών και αντικειμένων: Νίκος Δεντάκης και Ρεζά Αχμάντι, Αντώνης Βασιλάκης, Δάφνη Βιδάλη, Ευγένιος Μπουτίν, Ισμήνη Παναγιωτίδη
Σχεδιασμός αφίσας-προγράμματος: Ελένη Κατσιαβού
Εμψυχώτρια: Ζακία Άκρα

ΣΗΜΕΙΩΜΑ

Είναι η δεύτερη φορά που ασχολούμαι με τον Πλούτο, την τελευταία κωμωδία του Αριστοφάνη. Η πρώτη ήταν το 2008, όταν τον ανεβάσαμε με τον θεατρικό όμιλο του Κολεγίου Αθηνών σε συνεργασία με το Ζάππειο Εκπαιδευτήριο και τη Μεγάλη του Γένους Σχολή της Κωνσταντινούπολης. Ήταν μια μοναδική εμπειρία για όλους μας, αλλά με τα κείμενα αυτά δεν τελειώνεις μια κι έξω. Έτσι αποφασίσαμε με την ομάδα μας, μερικά μέλη της οποίας είχαν λάβει μέρος σ’ εκείνη την παράσταση, να δουλέψουμε και φέτος τον Πλούτο. Εξάλλου από το 2008 ως σήμερα, στα λίγα αυτά χρόνια, κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι, και πολλά από τα θέματα του έργου φωτίστηκαν με διαφορετικό τρόπο – γιατί και τα έργα αλλάζουν μαζί με τις εποχές.
Ο πλούτος πάντα συνδέεται με την ανθρώπινη δραστηριότητα αλλά και την τύχη, συνδέεται ακόμα με την ηθική: ωστόσο είναι μια έννοια που επαναπροσδιορίζεται σε κάθε εποχή, καθώς αλλάζει η ζωή και οι νοοτροπίες των ανθρώπων.
Προσπαθώντας να διακρίνουμε ανάμεσα στην ανάγκη για αγαθά και τον καταναλωτισμό, τη λιτή ζωή και τη μιζέρια, το αναγκαίο και το περιττό, εκείνο που σου δίνει ελευθερία κι εκείνο που σε βαραίνει, αναδυόταν συνεχώς μπροστά μας ο εφήμερος χαρακτήρας του πλούτου. Κάπως έτσι γεννήθηκε η πρώτη σκέψη να είναι τα σκηνικά και τα κουστούμια μας από χαρτί. Ένα υλικό με πολλές μορφές και πολλές χρήσεις. Το χαρτί, άλλοτε απλό, άλλοτε πολύχρωμο και φανταχτερό, που καταστρέφεται εύκολα, πρόσφερε μια ενδιαφέρουσα αντιστοίχιση.
Η απληστία και η αίσθηση του μέτρου ήταν κυρίαρχες ιδέες στις αναζητήσεις μας στις πρόβες. Ο πλούτος που στο όνομά του γίνονται πόλεμοι και καταστροφές. Ο πλούτος που μπορεί να σου λύνει τα χέρια αλλά όχι και να σε κάνει ευτυχισμένο. Σημείο τομής η ευημερία και οι ανθρώπινες αξίες.
Κι ακόμα όλες οι μεταφορικές σημασίες του πλούτου. Ο πλούτος του πολιτισμού. Ο πλούτος της ψυχής. Η επικοινωνία και η ανταλλαγή ανάμεσα σε ανθρώπους από διαφορετικές χώρες και πολιτισμούς. Ο πλούτος που κερδίζουμε όταν συμπορευόμαστε με τον άλλο. Μία αξία όχι εφήμερη αλλά σταθερή.

Πρόγραμμα Παράστασης